Już w późnym średniowieczu w Polsce pojawili się kupcy tak bogaci, że zajmowali się udzielaniem kredytów innym ludziom. Aż do XVIII wieku było najczęściej tak, ze kilka działalności było ze sobą łączonych. Czyli działalności kredytowej towarzyszyła handlowa. Zupełnie osobno rozwijało się bankierstwo chrześcijańskie, dla którego ograniczeniem był kościelny zakaz lichwy, odrębnie bankierstwo żydowskie.
To ostatnie nie było co prawda ograniczone tym samym, co chrześcijańskie, ale za to było blokowane przez statut warcki z 1423 roku, zakazujący Żydom udzielania pożyczek pod zastaw ruchomości.
Już pod koniec XVI wieku powstała specyficzna, kościelna forma instytucji kredytowej o nazwie montes pietatis. Następnie, w epoce Stanisławowskiej, nastąpił rozwój wielkich domów bankowych, których większość przeszła kryzys bankowy w 1793 roku. Pod koniec epoki przedrozbiorowej miały miejsce pierwsze projekty banku publicznego i wtedy w Polsce zaczęto emisję pieniądza papierowego.
Pierwsze banki w naszym kraju organizował kościół. Były to tzw. Banki pobożne, czyli monter pietatis. Takie instytucje działały we Włoszech w XV wieku. Udzielały kredyt bezprocentowy „na fanty”. Środki na działalność pochodziły z jałmużny.
Trzy najstarsze polskie monter pietatis założył Piotr Skarga. Miało to miejsce w 1579 roku w Wilnie, w 1537 roku w Krakowie i w 1589 roku w Warszawie. Bank w Krakowie przetrwał do 1948 roku, w Warszawie do 1753 roku.
W 1598 roku powstał Mons Pietatis w Poznaniu, kolejny w Pułtusku, a w roku 1601 we Lwowie, w Łowiczu i Zamościu. Potem powstawały już banki w wieli miejscach. W takim banku można było pożyczyć pieniądze na krótko, zwykle na rok. Oczywiście, taka pożyczka była bez procentu.
W XVII zaczęto pożyczać już na niewielki procent (np. 7 procent). Pierwszym Bankiem Pobożnym, który brał procent był Mons Pietatis przy Bractwie św. Benona na Nowym Mieście. Jednak większość banków przestała istnieć w czasie wojen szwedzkich.
Ika
